îãåøéí ðåñôéí
	ùéçú äùáåò 1823 - ëì äîãåøéí áøöó
	úîøåøé äàæäøä ðãì÷å
	éù çãù
	ìçôù îùîòåú áëì ãáø
	òöáåú
	áèï îìàä
	àäáú äàá
	ðòìééí ÷ãåùåú
	áï-ãåã åáï-éåñó
	'çâáéí' âãåìéí îäçééí
	öåí òùøä áèáú

îñ' 1823, òøá ùáú-÷åãù ôøùú åéâù, å' áèáú ä'úùô"á (10.12.2021)

öòéøé àâåãú çá"ã

éåöà ìàåø òì-éãé äîøëæ ìòæøé ùìéçåú

ú"ã 14 ëôø çá"ã 60840, èì' 073-3731777

òåøê: îðçí áøåã  Ÿ  éå"ø: äøá éåñó éöç÷ äëäï àäøåðåá

  òîãä ùáåòéú

úîøåøé äàæäøä ðãì÷å

áòùøä áèáú äçì äîöåø ùäèéìå äááìéí òì éøåùìéí. áéåí äæä òãééï ìà ÷øä ãáø áòéø, àáì äúçéì äúäìéê ùäåáéì áñåôå ùì ãáø ìçåøáï

÷øéñú áðééï äîâåøéí áçåìåï, ìôðé ëîä çåãùéí, òåøøä àú ëåìðå ìùéí ìá ìñã÷éí ùðåöøéí á÷éøåú äáéú. ÷åãí ìëï áðé-àãí ìà ùîå ìá ëì-ëê ìñã÷éí äàìä, àáì ôúàåí ÷ìèå ëåìí ëé ñã÷ ÷èï éëåì ìäéåú úîøåø àæäøä îôðé ÷øéñä ëììéú, åëé éù ìð÷åè àîöòéí îééã åìà ìäîúéï ìîôåìú.

òùøä áèáú äåà öåí äîöééï àú úçéìú äîöåø ùäèéìå äááìéí òì éøåùìéí, áùìäé éîé äáéú äøàùåï. áéåí äæä òãééï ìà ÷øä ãáø áéøåùìéí åááéú äî÷ãù. äòéø äåñéôä ìòîåã òì úéìä òåã ëùðúééí åçöé, òã äá÷òú äçåîä áùáòä-òùø áúîåæ åçåøáï äáéú áúùòä áàá. àáì òùøä áèáú îñîï àú øàùéúå ùì äúäìéê ùäåáéì áñåôå ùì ãáø ìçåøáï.

îøéçéí çåìùä

äàéøåòéí äîúçåììéí ëàï áòú äàçøåðä àîåøéí ìäãìé÷ àöìðå àú ëì ðåøåú äàæäøä. ìëàåøä äçééí æåøîéí ëñãøí. áðé-àãí ÷îéí ááå÷ø, äåìëéí ìòáåãä àå ììéîåãéí, éåöàéí ì÷ðéåú åìàéøåòéí, îèééìéí åðåôùéí. àáì ìà öøéê ìäéåú àéù î÷öåò ëãé ìøàåú àú äñã÷éí.

àðçðå îå÷ôéí îàåú îéìéåðé îåñìîéí ùîåçí ðùèó áùðàä éå÷ãú ìòí äéäåãé, åùçìåí çééäí äåà ìøàåú áçéñåìä ùì äîãéðä äéäåãéú. úðåòú äçîàñ åàéøàï ôèøåðéúä îöäéøåú áâìåé ëé æå ùàéôúï. øáéí á÷øá òøáéé éùøàì ùåúôéí ìîùàìä æå, àí ëé î÷öúí îñååéí æàú, àáì îòùéäí åäúðäâåúí îòéãéí ëé ìùí ðùåàåú ôðéäí.

äëåç äôåìéèé ùäòðé÷ä äîîùìä äðåëçéú ìúðåòä äàñìàîéú áéùøàì äåà äøáä éåúø îúîøåø àæäøä. àðçðå øåàéí éåí-éåí àú äúåöàåú äîãàéâåú, åàú äúçåùä á÷øá äàåëìåñééä äòøáéú ëé äëåç áéãä åëé äéäåãéí çìùéí åøåôñéí.

äøé÷áåï áîòøëú äîùôè àó äåà äøáä éåúø îñúí ñã÷ îãàéâ, åâí äåà îúëðñ ìàåúå ëéååï – äçìùú äéäåãéí åçéæå÷ äàåéáéí. øàå àéìå îùàáéí îåù÷òéí áìëéãú ðòøé âáòåú ùöééøå âøôéèé, îåì àåæìú äéã òì äúôøòåéåú àìéîåú ùì òøáéí äï áëáéùé éäåãä åùåîøåï äï áâìéì åáðâá.

äîùèøä úôðä àú îéèá ëåçåúéä ìçôù îéùäå ùàåìé äèéç ðàöåú áøàù äîîùìä àå áùø ëìùäå, àáì úñâåø 'îçåñø òðééï ìöéáåø' àìôé úé÷éí ùì âðéáåú øëá åôøéöåú ìãéøåú åìáúé òñ÷. ãåå÷à ìöéáåø éù áëê 'òðééï' âãåì îàåã, àáì îé ùåàì àåúå.

äùëéðä îöôä

àé-àôùø ìðú÷ àú ä÷øéñä äæàú îäîôåìú áúçåí äéäåãé-òøëé. äúàååä äçåìðéú ìôâåò áìåîãé úåøä åìâøåí ìäí ìäéåú òðééí éåúø. äðéñéåï ì÷ò÷ò àú ùîéøú äùáú, ÷ãåùú äîùôçä, äâéåø, ñãøé äúôéìä áëåúì. ìäøåñ ëì îä ùòåã ðåúø îäöáéåï äéäåãé ùì äîãéðä.

äúäìéëéí äàìä îãàéâéí îàåã, åäìååàé ùðúòùú åðùëéì ìáìåí àåúí. çæ"ì àåîøéí ùëì àåúï ùðéí îòùøä áèáú åòã äçåøáï äééúä "äùëéðä éåùáú òì äø äæéúéí, ñáåøä ùîà éòùå éùøàì úùåáä". äáä ðúòåøø ëåìðå ìúé÷åï äîòùéí, ìäâáøú àäáú éùøàì, ìäåñôä áúåøä, áúôéìä åá÷éåí äîöååú. ðúôìì àì àáéðå ùáùîééí ëé éçåñ òìéðå åéáéà ìðå á÷øåá àú äâàåìä äàîéúéú åäùìîä.

éøåùìéí áéîé áéú äî÷ãù äøàùåï (àéåø: ùìåí ÷ååìø, àøëéåï òéø ãåã)

  éù çãù

çâ äñôøéí

áéåí çîéùé äùáåò îöééðéí çñéãé çá"ã àú çâ äñôøéí ä' áèáú, ùáå ðòøëéí îáöòéí îéåçãéí òì ëì ñôøé äçñéãåú. áçðåéåú ääåöàåú ðéúðåú äðçåú âãåìåú, ëãé ìòåãã ÷ðééú ñôøéí åìéîåã áäí, ëá÷ùú äøáé îìéåáàååéèù. øáéí áàéí ì÷ðåú ñôøéí ìòöîí åìéìãéäí. äîáöò ééîùê âí áéîéí äáàéí.

äðùîä ùì èáú

äåôéò äîâæéï äçåãùé ì÷äì î÷åøáé áúé çá"ã áàøõ: 'ðùîä' ìçåãù èáú. áéï äëúáåú áîâæéï: äçééí äéäåãééí áàéøàï, ñéôåø îðééðé äúôéìä áøëáú, ùéçä áéï ùìéç çá"ã áúì-àáéá ìéå"ø îøö. ìöã èåøéí, îãåøéí åîéãò çéåðé.

éøåùìîé îàéø

äøá îàéø ëäï ñééí àú äáéàåø äîùåìá éøåùìîé îàéø ìëì äúìîåã äéøåùìîé, ìòéìåé ðùîåú àáéå åàçéå. àôùø ì÷áì àú ä÷áöéí áãåà"ì meicohen@synamedia.com àå áàúø daat.ac.il/he-il/toshba/yerushalmi.

  ùìçï ùáú

ìçôù îùîòåú áëì ãáø

áäôèøú äôøùä (éçæ÷àì ìæ) ä÷á"ä îöååä àú äðáéà ìëúåá òì ùðé âæøé òöéí àú äùîåú 'éäåãä' å'éåñó': "÷Çç ìÀêÈ òÅõ àÆçÈã, åÌëÀúÉá òÈìÈéå ìÄéäåÌãÈä... åÌìÀ÷Çç òÅõ àÆçÈã åÌëÀúåÉá òÈìÈéå ìÀéåÉñÅó... åÀ÷ÈøÇá àÉúÈí àÆçÈã àÆì àÆçÈã... åÀäÈéåÌ ìÇàÂçÈãÄéí áÌÀéÈãÆêÈ".

îòùä ñîìé æä éòåøø àú áðé éùøàì ìùàåì ìôùø äãáø – "éÉàîÀøåÌ àÅìÆéêÈ áÌÀðÅé òÇîÌÀêÈ ìÅàîÉø: äÂìåÉà úÇâÌÄéã ìÈðåÌ îÈä àÅìÌÆä ìÌÈêÀ?". àå-àæ éîñåø ìäí äðáéà àú äáèçú ä÷á"ä: "ëÌÉä àÈîÇø àÂ-ãÉðÈé ä', äÄðÌÅä àÂðÄé ìÉ÷ÅçÇ àÆú òÅõ éåÉñÅó... åÀðÈúÇúÌÄé àåÉúÈí òÈìÈéå àÆú òÅõ éÀäåÌãÈä åÇòÂùÒÄéúÄí ìÀòÅõ àÆçÈã åÀäÈéåÌ àÆçÈã áÌÀéÈãÄé". æå äðáåàä òì àçãåú äîîìëåú ùúäéä ìòúéã ìáåà, ëàùø îìëåú éäåãä åîìëåú éåñó éúàçãå.

ìòåøø ùàìä

ðáåàä æå îúééçãú áëê ù÷åãí äùîòúä äúá÷ù äðáéà ìäöéâ àú äòöéí, åø÷ ëàùø éùàìå àåúå ìôùø äãáø, éàîø àú äðáåàä òöîä.

éù òåã ðáåàä ùâí àåúä îñø éçæ÷àì ìòí ø÷ àçøé ùùàìå àåúå ìôùø îòùéå. æä äéä áòùøä áèáú, ëàùø ä÷á"ä âéìä ìðáéà òì äçåøáï ä÷øá. úçéìä áéùø ìå òì îåúä äöôåé ùì àùúå (ëã,èæ): "äÄðÀðÄé ìÉ÷ÅçÇ îÄîÌÀêÈ àÆú îÇçÀîÇã òÅéðÆéêÈ áÌÀîÇâÌÅôÈä", àê öéååä òìéå ùìà ìäúàáì òìéä – "åÀìÉà úÄñÀôÌÉã åÀìÉà úÄáÀëÌÆä... äÅàÈðÅ÷ ãÌÉí". åëàùø ùàìå áðé éùøàì: "äÂìÉà úÇâÌÄéã ìÈðåÌ îÈä àÅìÌÆä ìÌÈðåÌ", äùéá ìäí ùáçåøáï äöôåé ééôìå çììéí øáéí ëì-ëê òã ùìà éäéä îé ùéðçí àú äàáìéí, îàçø ùëåìí éäéå áàáì.

ùäðáåàä úúâùí

ùéìåá ùì çôöéí àå îòùéí âùîééí áðáåàä îåæëø ôòîéí øáåú. ìòéúéí ðöèååä äðáéà ìòùåú ôòåìä âùîéú ëãé ì÷ùåø àú äðáåàä äøåçðéú òí 'ëìé' âùîé. äðáåàä òìåìä ìäéùàø áîîã øåçðé åìà ìäúâùí, åòì-éãé äîòùä äâùîé äðáåàä ðàçæú áâùîéåú.

ëîå-ëï ééúëï ùùôò øåçðé ðåòã ìàãí, àê ìà ðéúï ìå áôåòì, ëé àéððå øàåé ì÷áìå. ëê îöàðå àöì éò÷á, ùàó ùä÷á"ä äáèéçå "åÌùÑÀîÇøÀúÌÄéêÈ áÌÀëÉì àÂùÑÆø úÌÅìÅêÀ", áëì-æàú çùù éò÷á "ùîà éâøåí äçèà" (áøëåú ã,à). ääáèçä ÷ééîú, àáì äéà éëåìä ìäéùàø áîéùåø äøåçðé. ìëï äðáéàéí ÷åùøéí àú äðáåàä áçôöéí âùîééí, ëãé ìçáø àú äðáåàä òí äîöéàåú äâùîéú. àáì îãåò ëàï ðéúðä äðáåàä ø÷ àçøé ùáðé éùøàì ùàìå ùàìåú?

èáòå ùì éäåãé

äãáø îåñáø òì-ôé îàîø äáòì-ùí-èåá, ùëì ãáø ùéäåãé øåàä àå ùåîò – éù áå äåøàä áòáåãú ä'. àôùø ìøàåú áðáåàåú éçæ÷àì î÷åø ìãáøéå àìä ùì äáòù"è.

ëàùø áðé éùøàì øàå àú îòùéå ùì äðáéà, éãòå ùìà äøàå ìäí æàú áìé îèøä, åîîéìà çéôùå àú äîñø ùáëê àìéäí. äï äöâú äòöéí äï äéîðòåúå ùì äðáéà îàáìåú ìà äú÷áìå áòéðéäí ëãáø ñúîé, àìà òåøøå øöåï ìãòú îä ä÷á"ä îá÷ù ììîãðå áëê. æä èáòå ùì éäåãé îàæ åîòåìí – ùáëì úåôòä àå äúøçùåú äåà îçôù îùîòåú ä÷ùåøä ìúëìéú çééå áòåìí, ìòáåã àú ä'.

(úåøú îðçí, ëøê ðä, òî' 113)

  îï äîòééï

òöáåú

úùåáä áùîçä

"åòúä àì úòöáå" (áøàùéú îä,ä). äîãøù àåîø (á"ø, ëà): àéï 'åòúä' àìà úùåáä. 'åòúä', àí àúí çåæøéí áúùåáä, îúçøèéí òì ùîëøúí àåúé äðä – 'àì úòöáå', ëé ìúùåáä àîéúéú àéï îâéòéí òì-éãé òöáåú, àìà òì-éãé ùîçä åàäáä.

(îùîøú àéúîø)

òåðù áòúéã

'òúä' ìà ú÷áìå òåðù, àáì ìàçø æîï 'úòöáå'. ëàï ðøîæå òùøú äøåâé îìëåú, ùðäøâå áòååï îëéøú éåñó.

(öøåø äîåø)

äîëéø éâéì

îùä øáðå àîø (ãáøéí â,èå) "åìîëéø ðúúé àú äâìòã". ìîé ùéåãò åîëéø àú ä' åúåøúå "ðúúé àú äâìòã" – 'âéì' ùì ùîçä, ì'òã' åìñéîï. ëé àéï äùëéðä ùåøä îúåê òöáåú.

(ì÷åèé úåøä)

äëåì îâéò ìå

òöáåú äéà ùàåì úçúéú, ëé îä î÷åøä åôðéîéåúä? ùäàãí çåùá: ãáø æä îâéò ìé, ãáø æä çñø ìé, áâùîéåú àå áøåçðéåú. àãí æä îúëååï ø÷ ìèåáú òöîå åø÷ òì òöîå äåà çåùá.

(øáé çðåê-äòðéê îàìëñðãø)

úçåùåú îìîòìä

ëùéù ìîòìä ãéðéí òì äàãí, äåà ðòùä òöåá. åàí ùîç äåà, ñéîï ùçñãéí äúòåøøå òìéå îìîòìä. æäå ùðàîø: "åàðé áçñãê áèçúé, éâì ìéáé". ëìåîø, îëéååï ùîåöà àðé âéì áìéáé, îæä àðé ìîã ùçñã ä' æøç òìéé åäððé áåèç áå.

(øáé öáé-äéøù îðãáåøðä)

î÷åø äòöáåú

"òöáéäí ëñó åæäá îòùä éãé àãí" (úäéìéí ÷èå,ã). äòöáåú ùìäí áàä îîçùáúí ùäëñó åäæäá äí îòùä éãé àãí; ùøåëùéí àåúí áòæøú äçåëîä åäçøéöåú. ìëï äí ìòåìí îìàéí ãàâä. ìôéëê "ôä ìäí åìà éãáøå" – àéï äí éëåìéí ìôúåç ôéäí ìôðé ä÷á"ä.

(øáé îùä î÷åáøéï)

îéãä îàåñä åøòä

äòöáåú îùìåçé éöø äøò äéà, ìáìáì àú äàãí îòáåãúå áìéîåã äúåøä åù÷éãú äòáåãä, åòåã éåúø – àùø àè-àè äàãí îàáã àú ëéùøåðåúéå çñ åùìåí åîèîèí àú çåùé äðôù. øáåúéðå ä÷ãåùéí îæäéøéí îàåã òì äòöáåú, ìâøùä áëì úå÷ó òåæ, åìáøåç îîéãä îàåñä åøòä æå ëáåøç îï äîååú, ìäéåúä øòì äîîéú ëì øâù èåá.

(äøáé äøéé"ö îìéåáàååéèù)

ùúé ãøëé äéöø

äðôù äáäîéú äéà 'çëí ìäøò', åëì îèøúä ììëåã àú äàãí áîöåãúä åìäòáéøå òì ãòúå, ëãé ùìà ééúï ãòúå åìéáå ìäúòñ÷ áúåøä åòáåãä. æàú äéà òåùä áùúé ãøëéí, åùúéäï ëàçú øòåú: äùîçä åäñéôå÷ îîòîãå åîîöáå äøåçðé; åäòöáåú îîòîãå åîîöáå äøåçðé.

(àéâøåú-÷åãù)

  àîøú äùáåò

áèï îìàä

áòéø àçú äúâåøø ëåîø ùåðà éùøàì, ùòùä öøåú ìéäåãéí åäñéú àú øàùé äòéø ðâãí.

òñ÷ï éäåãé ùøàä àú îòùéå ùì äëåîø äçì ìôòåì áçùàé ùäëåîø é÷áì îùøä îëåáãú, ùîùëåøú ðàä áöéãä. äéäåãéí úîäå òì îòùéå, àê âéìå ùáò÷áåú äîéðåé äôñé÷ äëåîø ìäúðëì ìäí.

ùàìå àú äòñ÷ï ìôùø äãáø, åæä çééê åàîø: "ìîãúé æàú îéåñó, ùìà ÷ðä àú àãîú äëåäðéí. äåà éãò ùãøëí ùì ëåäðé äãú ìäñéú ðâã äéäåãéí, åìëï ãàâ ùáèðí úäéä îìàä, åëê ìà éäéå ìäí æîï åñéáä ìäöé÷ ìéäåãéí"...

  ôúâí çñéãé

àäáú äàá

"äð÷åãä äéäåãéú ðùàøú ùìîä áëì éäåãé, áëì îöá ùéäéä, åìëï ä÷á"ä àåäá ëì éäåãé. 'åéååúø äåà ìáãå' – ð÷åãä æå ðùàøú ùìîä, åìëï 'åàáéå àäáå'" (øáé éäåùò îàåñèøåáä)

  îòùä ùäéä

ðòìééí ÷ãåùåú

áòæøú î÷ì äìéëä ùéøê éçæ÷àì äøôðñ àú øâìéå ìùéèåè çñø îèøä áîçðä. òëùéå, îùùåçøø äîçðä, äéä éëåì ìâùú ìàæåøéí ùäéå ñâåøéí áôðéå ÷åãí ìëï.

áôéðä ðéãçú øàä òøéîä âãåìä ùì ðòìééí. äåà äú÷øá àìéä áú÷ååä ìîöåà ìòöîå ðòìééí øàåéåú éåúø îä÷øåòåú ùðòì. åôúàåí äöéó àåúå ôøõ øâùåú òæ.

ëîä éîéí ÷åãí ìëï, áëØâ áàééø úùØä (1945), ùçøøå öáàåú äáøéú àú îçðä äøéëåæ äðàöé 'àáðæä' ùáàåñèøéä òéìéú. äçééìéí äàîøé÷àéí ùðëðñå ìîçðä ðçøãå ìîøàä äàñéøéí äöðåîéí, ùðøàå ëùìãé àãí îäìëéí. äí òøëå áòáåøí ùåìçðåú òîåñé îæåï.

ìîøáä äöòø, áòáåø àñéøéí øáéí æå äééúä ñòåãú îååú. äðéöåìéí äîåøòáéí äúðôìå òì äîæåï, å÷éáúí ìà äééúä îñåâìú ìäëéì àåúå, àçøé ùäåøâìä ìøòá úîéãé. äàåîììéí ðôçå àú ðùîúí ãåå÷à àçøé ùùøãå îï äúåôú.

ìîæìå ùì äøôðñ, îöáå äâåôðé ìà àôùø ìå ì÷åí îîéèúå áéåí äùçøåø, åëê ðéöì îàëéìú äéúø. çìôå òåã ëîä éîéí òã ùàæø ëåçåú ìöàú ìèéåì áîçðä.

ëîä ùáåòåú ÷åãí ìëï ëîòè àéáã àú çééå. æä ÷øä ëùäìê ìäúôðåú ìôðé úôéìú îðçä, åáöàúå ðéâù ìéèåì àú éãéå. æä äéä îòùä àñåø áîçðä. ùåîø äî÷åí äáçéï áîòùéå åðæó áå.

ééúëï ùäùåîø, ùäéä éäåãé, äéä îñúô÷ áðæéôä, åàåìí àçã îîô÷ãé äîçðä ðéâù ìáøø áîä îãåáø. äùåîø ðàìõ ìñôø ìå òì ä'ôùò' ùòùä äøôðñ.

äîô÷ã ñéîï ìäøôðñ ùééâù àìéå. áìé ìåîø îéìä äåáéì àåúå ìòáø àîáèéä îìàä îéí ÷ôåàéí, åãçó àåúå ìúåëä. äåà ìà äñúô÷ áëê åéö÷ îéí ÷ôåàéí òì øàùå. äîéí ä÷øéí öøáå àú áùøå, åäåà çù ëé ãîå ÷åôà áòåø÷éå.

ìîæìå, áà ìî÷åí áøéöä òåæøå äéäåãé ùì äîô÷ã åàîø ìå ëé îô÷ãå îçôù àåúå. äîô÷ã òæá àú äøôðñ ìðôùå åîéäø ìòáø ìùëúå ùì îô÷ãå.

àçøé ùäìê äðàöé äñãéñè, ðéâù òåæøå äéäåãé àì äøôðñ åòæø ìå ìöàú îäîéí ä÷øéí. äøôðñ á÷åùé äéä éëåì ìäæéæ àú àöáòåúéå. äòåæø äçìéó àú áâãéå äøèåáéí åàó ñéô÷ ìå æåâ ðòìééí éáùåú áî÷åí äðòìééí ùìå, ùðøèáå ìâîøé åéöàå îëìì ùéîåù. àè-àè äúàåùù îäèøàåîä ùòáø.

äðòìééí äçìåôéåú ìà äéå áîéãúå, åääìéëä áäï ìà äééúä ðåçä ìå. òëùéå, àçøé äùçøåø, ëùøàä àú òøéîú äðòìééí, çùá ùéåëì ìîöåà áä ðòìééí îúàéîåú éåúø.

áòøéîä äéå ðòìé âáøéí åðùéí, éìãéí åéìãåú. ôúàåí ðú÷ìå òéðéå áðòìééí ÷èðåú áöáò çåí. ðòìééí ãåîåú ìàìä ÷ðä ìáðå, øàåáï-éåàì, áï äúùò, ì÷øàú çâ äôñç äàçøåï ùçââå ááéú.

îøàä äðòìééí ä÷èðåú ùáø àú ìéáå. áëé ðåøà ôøõ îîðå. æå äééúä äôòí äøàùåðä ùðôøõ äñëø ùáìí àú ãîòåúéå. îàæ ðì÷ç îáéúå, àøáòä-òùø çåãùéí ÷åãí ìëï, åòã àåúå øâò, ìà äæéì ãîòä àçú, òì àó äöøåú åäàñåðåú ùòáøå òìéå.

äåà äúâìâì áàøáòä îçðåú – àåùååéõ, âåæï, øãìèåé åàáðæä. øàä æååòåú ðåøàåú åòáø ñáì áìúé-ðúôñ – åìà áëä.

âí ëàùø áðå äâãåì, àáøäí-éöç÷-ðéñï, áï äúùò-òùøä, ðäøâ áàëæøéåú îåì òéðéå, ðùàø îòééï ãîòåúéå éáù.

òëùéå, îåì äðòìééí äçåîåú ä÷èðåú, ôøõ îòéðéå æøí äãîòåú. äåà äùúèç òì ä÷ø÷ò åééìì: "øàåáï-éåàì, áðé é÷éøé! äéëï àúä?... áðéé, áðéé àäåáéé, äéëï àúí?!...".

äåà ðæëø ááðå âøùåí, áï äùáò-òùøä, ùùää ááåãôùè åäéä ìå îéãò îôìéèéí îôåìéï ùçæå áòéðéäí àú äæååòåú ùáéöòå äðàöéí, åéãòå ìñôø òì úëðéúí ìçñì àú ëì éäåãé äåðâøéä, ëôé ùòùå ÷åãí ìëï áëì î÷åí ùðîñø ìùìéèúí.

äáï äôöéø áäåøéå, ùäúâåøøå áëôø åàøäâ' áèøðñéìååðéä, äîå÷ó éòøåú, ìäéîìè òã éòáåø æòí ìáéúå ùì éãéã âåé, ùäúâåøø áîòáä äéòø. ìîøáä äöòø ñéøáå ääåøéí ìäàîéï ùàëï æä äâåøì äöôåé ìäí, åðùàøå ááéúí òã äéåí äðîäø ùáå äåöàä äîùôçä àì äâèå, åîîðå äåáìå ëòáåø æîï ÷öø ìîçðåú ääùîãä.

ùòä àøåëä ùëá ùí åäúééçã òí øâùåúéå. ìáñåó ëùðøâò ÷öú, ÷í òì øâìéå åäúáåðï ùåá áòøéîú äðòìééí. ùåá ìà äúçù÷ ìå ìäçìéó àú ðòìéå. àôéìå ìðâåò áäï ìà øöä. äåà äøâéù ùäï ÷åãù ÷åãùéí.

òëùéå äå÷ì ìå îòè. ðôùå äëàåáä ÷éáìä ñí äøâòä. òëùéå ëàéìå ðôøã îé÷éøéå. åòí æä îéìàä àåúå áòåöîä øáä ääøâùä ëé äåà àåîìì åáåãã áòåìí.

ìàçø îñò úìàåú äâéò ìáåãôùè, àì áéú ÷øåáé îùôçúå. ùí ðúáùø ëé áðå âøùåí åáúå àñúø, áú äùù-òùøä, ðéöìå áçñãé äùí. îéìéí ìà éåëìå ìúàø àú äîôâù áéðå ìáéï éìãéå, ùñéôåø ääöìä ùì ëì àçã îäí äåà ùøùøú ùì ðéñéí.

éçæ÷àì äøôðñ òìä ìàøõ å÷áò àú îâåøéå áòéø äàáåú, áàø-ùáò. æëä ìøàåú ðëãéí åðéðéí, ääåìëéí áãøëé äúåøä åäçñéãåú. ðôèø áòøá ôñç úùî"å.

(òì-ôé ñôøå ùì äøôðñ 'áëó ä÷ìò')

  ìåîãéí âàåìä

áï-ãåã åáï-éåñó

éäåãä åéåñó îåáéìéí ùðé ëåçåú îøëæééí áòí éùøàì, ääåìëéí òéîå îøàùéú ÷éåîå. âí áâàåìä äòúéãä àðå îåöàéí àú ùðé äëåçåú äàìä – îùéç áï-ãåã, îùáè éäåãä, åîùéç áï-éåñó. òì-ôé äî÷åøåú, îùéç áï-éåñó îåôéò ìôðé îùéç áï-ãåã, ðìçí áâåééí åðäøâ áéãí.

áâîøà (ñåëä ðá,à) éù ãòä äîôøùú àú äôñå÷ (æëøéä éá,éá) "åÀñÈôÀãÈä äÈàÈøÆõ îÄùÑÀôÌÈçåÉú-îÄùÑÀôÌÈçåÉú" – "òì îùéç áï-éåñó ùðäøâ". áäîùê äâîøà àåîøú ùä÷á"ä àåîø ìîùéç áï-ãåã: "ùÑÀàÇì îÄîÌÆðÌÄé åÀàÆúÌÀðÈä âåÉéÄí ðÇçÂìÈúÆêÈ" (úäéìéí á,ç). àê ëùäîùéç øåàä àú îùéç áï-éåñó ùðäøâ, äåà àåîø ì÷á"ä: "øéáåðå ùì  òåìí, àéðé îá÷ù îîê àìà çééí". ëàï àðå îåöàéí äúééçñåú áøåøä åîôåøùú ìîùéç áï-éåñó. äåà ðäøâ, åàéìå îùéç áï-ãåã ðùàø áçééí.

ãîåú ìåèä áòøôì

ãáøéí øáéí áòðééðé äâàåìä ìà ðàîøå áãøê áøåøä åîôåøùú. äøîá"í ÷áò ëìì âãåì (ôø÷ éá îäìëåú îìëéí, äìëä á), ùëì äãáøéí äàìä "ìà ééãò àãí àéê éäéå òã ùéäéå". éù ãáøéí ùäåâãøå ááéøåø åáîôåøù áäìëä (ìîùì, äãáøéí äîôåøèéí áôø÷ éà ùí); àê áëì äãáøéí äàçøéí àéï áëåçðå ìãòú îä ðàîø ëîùì åëãéîåé åîä àëï àîåø ìäú÷ééí áöåøä îîùéú áîöéàåú äâùîéú. îùéç áï-éåñó àéðå ðæëø ëìì áøîá"í, åáîéãä îøåáä ãîåúå ìåèä áòøôì.

øáé ñòãéä âàåï (áñôøå àîåðåú åãòåú, áîàîø äâàåìä) ÷åáò ëé àéï äëøç ùîùéç áï-éåñó àëï éáåà áôåòì, àìà äãáø úìåé áòí éùøàì: àí òí éùøàì éùåá áúùåáä, éúâìä îééã îùéç áï-ãåã, åìà éäéä öåøê áîìçîåú åáôòåìúå ùì îùéç áï-éåñó. âí àí éåôéò àæ îùéç áï-éåñó, äåà ìà éäéä àìà ùìéçå ùì îùéç áï-ãåã åéëéï ìå àú äãøê.

éù ùôéøùå àú òðééðå ùì îùéç áï-éåñó áîåáï øçá éåúø, åòì-ôé æä äåà îëåÌåï ìëì äöãé÷éí åîðäéâé éùøàì ùîúå òì ÷éãåù äùí áú÷åôú äâìåú. ëì àìä äí ááçéðú "îùéç áï-éåñó ùðäøâ".

ùìèåï äîåç

äîäø"ì (ðöç éùøàì ôø÷ ìæ) îñáéø, ùéäåãä åéåñó äí ëðâã äîåç åäìá – ùðé  àéáøéí îøëæééí áâåó äàãí. éäåãä ëðâã äîåç, åäåà îöééï àú ùìèåï äîåçéï åäãòú; éåñó ëðâã äìá, åäåà îöééï àú ùìèåï äîéãåú åäøâù. ìëï éäåãä åéåñó äí îðäéâé äàåîä äéäåãéú.

àåìí îáéï ùðéäí, ääðäâä äàîéúéú ùééëú ìéäåãä, ùëï äîåç äåà äòìéåï òì ëì äàéáøéí, åëåìí öøéëéí ìäéåú îåðäâéí òì-éãå. äðäâúå ùì éåñó îöééðú îöá ðçåú, ëàùø òí éùøàì àéðå áùì åàéðå øàåé ìäðäâä äòìéåðä ùì éäåãä, åäåà ðîùê àçø äìá (éåñó) åìà àçø äîåç (éäåãä).

òì-ôé æä ðøàä ù'îùéç áï-éåñó' àîåø òì îðäéâé òí éùøàì áú÷åôú äâìåú, ëàùø òí éùøàì àéðå òåîã áîãøéâúå äàîéúéú. àæ ðîùëéí øåá éùøàì àì ä'ìá' åø÷ îéòåèí äåìëéí àçø ä'îåç'. àáì îëéååï ùä'ìá' àéðå éëåì ìòîåã ìâîøé ðâã äøò, âåáøéí òìéå áðé àåîåú äòåìí, òã ùäåà "ðäøâ åîñúì÷ îòìä æå îéùøàì" (ëìùåï äîäø"ì). àáì îùéç áï-ãåã îöééï àú ääðäâä äùìîä åäàîéúéú ùì òí éùøàì, ùâí àåîåú äòåìí àéðï éëåìåú ìä. ìëï ëùéáåà äæîï ìäúçãùåú ääðäâä äàîéúéú, éúâìä îùéç áï-ãåã åëì äòí ééîùê àìéå, åìîìëåúå ìà éäéä äôñ÷ ìòåìí.

áúåøú äçñéãåú îáåàø, ùáîùéç öã÷ðå òöîå úäéä äúëììåú ùì îùéç áï-éåñó. òì æä ðàîø (éçæ÷àì ìæ) ùä÷á"ä éçáø àú 'òõ éåñó' å'òõ éäåãä' åéòùä àåúí 'ìòõ àçã', "åÀãÈåÄã òÇáÀãÌÄé ðÈùÒÄéà ìÈäÆí ìÀòåÉìÈí" (øàä äúååòãåéåú úùî"á, ëøê â, òî' 1531).

  çééí éäåãééí

'çâáéí' âãåìéí îäçééí

äëåì ðøàä åøåã åîáèéç. ø' éåñó ÷éøæ'ðø ôòì áùìéçåú áàéæîàéì, òéø òúé÷ä äùåëðú òì âãú ðäø äãðåáä, áãøåí àå÷øàéðä. áäîùê ôòì âí áòéø àåãñä. äåà åøòééúå ÷éøáå éäåãéí øáéí ìçéé úåøä åîöååú åøàå ôéøåú áòîìí. ùìåùä éìãéí ðåìãå ìäí áîäìê ùðåú äôòéìåú, åäí øåå îäí ðçú.

åàæ áðñéáåú àéùéåú ùàéðï úìåéåú áå ðàìõ ìùåá òí îùôçúå àøöä. äåà äçì ìñáåì îäú÷ôéí ùì ãì÷åú îôø÷éí, äîìåÌåú ðôéçåú åëàá òæ áîôø÷. äáãé÷åú äòìå ùì÷ä áâàåè – îçìä ãì÷úéú, äôåâòú áëîä îòøëåú áâåó, áòé÷ø áùìã, áîôø÷éí åáëìéåú. "éãòúé ùàðé îåÌòã ìîçìä åäéå ñéîðéí, àê ìà éãòúé ëìåí òìéä. îöáé äçì ìäéãøãø", äåà îùçæø.

ääúøñ÷åú äâãåìä

úçéìä çùá ùéåëì ìäîùéê áçééå äùâøúééí. äåà îöà òáåãä çéðåëéú ááéú ñôø î÷öåòé á÷øééú îìàëé, àê îöáå äåñéó ìäéãøãø åëòáåø æîï àéáã àú î÷åí òáåãúå. "äúøñ÷ðå ëìëìéú, åäééðå áîöá ðôùé ÷ùä îàåã", äåà îùúó.

éåñó (40) ðåìã áàåãñä. "ááéú äééúä æé÷ä îòèä îàåã ìéäãåú. éãòðå ùàðçðå éäåãéí åìà äøáä îòáø ìæä", äåà îñôø. áùðú úù"ð, áòìééä äâãåìä ùì éäåãé çáø äòîéí, òìúä îùôçúå ìàøõ, åäåà áï ùîåðä. "ëàï äçìå äåøéé ìäú÷øá ìéäãåú, åäâéòå ìçñéãåú çá"ã. áùðú úùñ"á äåøéé åàçéé éöàå ìùìéçåú áîéðñ÷ åáäîùê áãåðééö÷ åáàåãñä. àðé ðùàøúé ììîåã áàøõ, ä÷îúé áéú ðàîï áéùøàì òí øòééúé, åëùðä àçøé ùðåìã áððå äáëåø éöàðå ìùìéçåú áàå÷øàéðä".

èéôéí àéùééí

áúåê äùáø äëìëìé åäðôùé äçì éåñó ìç÷åø àú äîçìä åàú ãøëé ääúîåããåú àéúä. "àè-àè òìéúé òì äãøê äðëåðä", äåà àåîø. "àéúøúé çåìéí ðåñôéí áøçáé äàøõ åéöøðå ÷áåöä ùáä àðçðå éëåìéí ìú÷ùø æä òí æä. àçã äòðé÷ ìùðé èéôéí. âéìéðå ùàôùø ìçñåê äîåï ñáì, ëàá åëñó îçåìéí ùàéðí éåãòéí ìäúðäì ðëåï, ùäí ìîòùä øåá äçåìéí".

ääëøä äæàú äåìéãä àú òîåúú 'çâáéí' – çåìé âàåè áéùøàì îúàçãéí. îàåâãéí áä ëéåí éåúø îùìåùú-àìôéí áðé-àãí, àáì ìãáøé éåñó, äí ø÷ ùìåùä àçåæéí îäçåìéí áàøõ. "òã äéåí ôòìðå áùéèú 'îôä ìàåæï', åéù ìðå øöåï ìäâéò ìöéáåø øçá éåúø", äåà àåîø åîåñéó ùëéåí "øåôàéí îåîçéí îôðéí àìéðå îèåôìéí ììéååé, ééòåõ åäëååðä".

äøâùú ùééëåú

ìãáøéå, àéï éåí áìé ôðéåú åáìé ñéôåøéí îøâùéí. äòöåú ùçáøé äòîåúä îòðé÷éí ùååú æäá, åçåñëåú ìçåìéí àéï-ñôåø âéùåùéí áàôéìä. "âí äøâùú äùééëåú îàåã çùåáä", äåà àåîø. "ääëøä ùàúä ìà ìáã, ùéù àðùéí ùîðñéí ìòæåø àçã ìùðé".

äùé÷åí äàéùé äçæéø àú ø' éåñé åøòééúå ìúçåí äçéðåê, ìöã âéãåì ùîåðú éìãéäí. "àðçðå òåáãéí áãéåø ìáåâøéí òì äøöó äàåèéñèé, åçùéí ñéôå÷ âãåì îäéëåìú ìòæåø ìäí áäúîåããåú äéåí-éåîéú", äåà àåîø. "îä ùðåúï ìé îåèéáöéä äåà äéëåìú ì÷çú àú äðéñéåï ä÷ùä ùöáøúé áäúîåããåú äàéùéú ùìé, åìäòðé÷ ëìéí ìàçøéí".

òöåú æäá. ÷éøæ'ðø (îùîàì) òí éå"ø äòîåúä éöç÷ áéèåï

  ôéðú ääìëä åîðäâ

öåí òùøä áèáú

ùàìä: îé çééá ìäúòðåú áúòðéú òùøä áèáú?

úùåáä: ëì éäåãé îòì âéì îöååú, àéù àå àéùä, çééá áöåí æä, ùäåà îöååú òùä îãáøé äðáéàéí.

áéåí äæä, ìôðé 2446 ùðä, "ñîê îìê ááì ðáåëãðöø äøùò òì éøåùìéí, åäáéàä áîöåø åáîöå÷", îöåø ùäñúééí áçåøáï áéú äî÷ãù äøàùåï. äöåí ðåòã "ìòåøø äìááåú åìôúåç ãøëé äúùåáä, åéäéä æä æéëøåï ìîòùéðå äøòéí åîòùä àáåúéðå ùäéä ëîòùéðå òúä, òã ùâøí ìäí åìðå àåúï äöøåú. ùáæéëøåï ãáøéí àìå ðùåá ìäéèéá".

âí àéùä äøä àå îéðé÷ä öîä, àáì àí äéà îøâéùä çåìùä (àôéìå áçåãùéí äøàùåðéí), åëì ùëï çåìä äîåèì áîéèä, àó ùàéï áå ñëðä – àñåø ìäí ìöåí. ëîå-ëï àãí çìù áîéåçã àå æ÷ï, ùéù çùù ùäöåí éâøåí ìå ðæ÷ îîùé – àì ìå ìöåí.

âí îé ùöøéëéí ìàëåì, åëï éìãéí îúçú ìâéì îöååú, ùàñåø ìäí ìöåí, ìà éàëìå ìäðàúí, àìà ëôé äöåøê áìáã.

àãí áøéà äæ÷å÷ ì÷çú âìåìä ðâã ëàá øàù åëãåîä, îåúø ìå ìáåìòä áìé îéí, ëì òåã àéï áúøåôä òöîä èòí. àáì àí äçéê òùåé ìéäðåú îèòí äúøåôä, éòèåó àú äâìåìä áðééø ã÷ ìôðé áìéòúä. àí àéðå éëåì ìáåìòä áìé îéí, éòøá áîéí ãáø îø, ëâåï úîöéú úä çæ÷ä áìé ñåëø, åéùúä àú äîéðéîåí ääëøçé áìáã.

îé ùùëç åàëì àå ùúä, çééá ìäîùéê áöåí.

äöåí îúçéì îòìåú äùçø (áòøê á-4 ááå÷ø), åîñúééí áöàú äëåëáéí (17:04).

äåáèçðå îôé äðáéàéí ùáéîåú äîùéç ééáèìå ëì äöåîåú äììå åééäôëå "ìùùåï åìùîçä åìîåòãéí èåáéí".

î÷åøåú: æëøéä ç,éè. éçæ÷àì ëã,á. øîá"í äì' úòðéåú ô"â ä"à-ã. ùå"ò àå"ç ñé' ú÷ð åðå"ë (åøàä ðùîú àáøäí ùí), åñé' ú÷ñç ñ"à åñé"á, åðå"ë.

  îåùâ áøâò

çåÉîÆù ìöã÷ä

ëì éäåãé ðãøù ìúú îòùø (10%) îäëðñåúéå ìöã÷ä, àáì îöååä îï äîåáçø ìúú çåÉîÆù, äééðå çîéùéú îääëðñåú (20%). îé ùáàôùøåúå ìúú æàú, ëãàé îàåã ùéðäâ ëê.

áñôøé äçñéãåú ÷åùøéí æàú òí äôñå÷ áôøùúðå, áãáøé éåñó ìòí äîöøé: "åÌðÀúÇúÌÆí çÂîÄéùÑÄéú ìÀôÇøÀòÉä åÀàÇøÀáÌÇò äÇéÌÈãÉú éÄäÀéÆä ìÈëÆí".

îåñáø áñôø äúðéà ù"äçåîù îòìä òéîå ëì äàøáò éãåú ìä'". ëìåîø, ëùàãí ðåúï çåîù îøååçéå ìöã÷ä, áëê òåìéí ì÷ãåùä âí àøáòú äçì÷éí äàçøéí ùðùàøå áéãå, åäåà æåëä ìáøëä àìå÷éú îéåçãú.